II. Meşrutiyet döneminin etkili düşünürlerinin başında yer alan, Türkiye’de sosyolojinin (kendi ifadesiyle “içtimaiyat”ın) kurucusu kimliğine sahip olan, teorileriyle Cumhuriyet’in temel paradigmalarını belirleyen (Atatürk’ün onu düşüncelerinin babası saydığını  biliyoruz) Ziya Gökalp’ın Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak başlıklı eseri, ilk kez 1918’de yayımlanmıştır. Yazarın 1913-1914 yıllarında kaleme aldığı birtakım makaleleri içeren bu eserin içeriğini belirleyen temel husus, başlıktan da çıkarımsanacağı üzere, II. Meşrutiyet döneminde çarpışma halinde bulunan ve esasında Türkiye’nin kurtuluşuna dönük birer reçeteyi temsil eden Türkçülük (“Türkleşmek”), İslamcılık (“İslamlaşmak”) ve Batıcılık (“Muasırlaşmak”) akımlarının masaya yatırılmasıdır.