Süleymâniye Kütüphânesi`nde, rahmetli babam A. Süheyl Ünver`in adına kurulu merkezde araştırmacıların istifâdesine sunulmuş olan zengin arşivinin içinde yer alan defter koleksiyonu, Ünver bağışlarının en dikkate değer bir grubunu teşkil etmektedir. Araştırma Merkezi`ndeki koleksiyonda yer alan ve Ünver`in “Evliyâ-i Cedîd, hafîd-i Evliyâ-i Atik Irak ve İran`da” başlığı ile hazırladığı 464 numaralı İran Seyahatnâmesi, gezi defterlerinin çok zengin ve renkli bir örneğidir.
Ünver`in gençlik yıllarından îtibâren sürdürdüğü defter tutma geleneği, İran Seyahatnâmesi’deki şu satırlarla daha da anlam kazanmaktadır:
Bu defterim gerek İran’da, gerek dönüş yolunda ve bilhassa İstanbul`da elden ele dolaşır ve zannederim çok beğenildi. Ben şimdi açıkça itiraf edeyim ki, bunu sevdiğim talebeme bir örnek olsun diye hazırladım. Onlar unutmasınlar ki, ben her seyahatimde bir boş defteri alır, böyle doldururum. Şüphe etmem ki, seneler sonra bu defter bir kıymet iktisap etmesin. . .
Ünver`in ileriye dönük bu görüşleri, o zamanlar ifâde ettiği şekilde bugün çok önemli bir hâtıra albümü olarak meraklılarına ulaşmış bulunuyor.
Gülbün Mesara