Yeni bir hareket başlatılırken, değişen şartlar insanı yeni arayışlara iter, eski anlayış ve kurumların bir yana bırakılması kaçınılmaz olur. Çeşitli toplum kesimlerinin farklı algılama biçimlerini ulaştırmak kolay değildir. Toplumsal uzlaşma ancak, eski yeni dengesini oturtmak, anlayış farklılıklarını kaldırmak veya en aza indirmekle olur. Geçmişe ait olaylar ve kurumlar tecrübe olarak kaldığı sürece toplum dinamiğini engellemez; fakat eski düzeni yeni devlet anlayışı içinde sürdürmek, kaçınılması mümkün olmayan çatışmalar doğurur. Saltanat ve Hilafetin kaldırılması ardından çıkan eski-yeni tartışmaları bunun neticesidir. Bu kitapta, yeni Türk devletini Cumhuriyetin ilanına götüren temel düşünce ortamı incelenmiştir. Saltanat, Hilafet ve Cumhuriyet kavramlarını anlayabilmek için bu gelişmelerin izlenmesi gerekir. Aksi takdirde tarihsel gerçeklik, Cumhuriyetin ilanını bir "oldu-bitti", halifeliğin kaldırılmasını da "İngiliz oyunu" sayan açıklamalara mahkum edilmiş olur.