“Babam    hep    ‘İyi    Alman    yoktur,’ derdi.    Herhalde    bunu    anlamak    çok    zor    değil;    İkinci    Dünya    Savaşı’nda    beş    yıl    boyunca    onlarla    savaşmıştı. Aslında    bu    görüş    onun    kuşağında    oldukça    yaygındı:    Alman    ruhunda    bir    sorun    olduğuna    inanılırdı;    Tötonlardan    kalma    bir    tür    ölümcül kusur.    Başlarda    bu    konuyla    pek    ilgilenmedim,    kendi    hayatımla    fazlasıyla    meşguldüm.    Sonra    düşündüm;    hem    Almanlar    hem    de    Naziler vardı    ama    bu    ikisi    aynı    şey    değildi.    Daha    sonraları    Almanların    üçte    ikisinin    –yirmi    milyon    kadar    kişi– hiçbir    zaman    Nasyonal    Sosyalist Alman    İşçi    Partisi’ne,    yani    bilinen    ismiyle    Nazi    Partisi’ne    oy    vermediğini    öğrendim.    …    Sağ-kanat    partileriyle    kurulan    koalisyon    sonucu 1933    yılında    iktidara    geldiğinde,    Nazi    Partisi’nin    kayıtlı    üye    sayısı    iki    milyon    kadardı.    …    Peki    ya    Nazilere    oy    vermeyen    ama    yine    de    Nazi korku    rejimini,    ardından    İkinci    Dünya    Savaşı’nı    yaşamak    zorunda    kalan    ve    hepsi    sona    erdiğinde,    Naziler    tarafından    işlenen    vahşetin, imha    kamplarının    ve    diğer    korkunçlukların    giderek    daha    fazla    ortaya    çıkmasıyla    tüm    dünyanın    hakaretlerine    maruz    kalan    Almanların üçte    ikisi    ne    olacak? Uzun    yıllar    boyunca    ara    ara    Nazi    dönemi    üzerine    çalıştım;    önceleri    BBC’ye    hazırladığım    tarih    belgesellerinde,    daha    sonra    yazdığım kitaplarda.    Şimdi    nihayet    bunca    yıldır    kafamı    kurcalayan    konuya    geldim:    O    üçte    ikiyi    nereye    koyacağız? Korku    rejimi    güç    kazandıkça    Nazi    olmayan    Almanların    çoğu    dikkat    çekmemek    ve    ailelerini    korumak    amacıyla    ya    kırsala    taşındılar ya da    komşuları    tarafından    ihbar    edilmemek    için    rejimi    destekliyormuş    gibi    davrandılar.    ...    Çoğu    tanınmayan    yüz    binlerce    Alman,    irili ufaklı    yollarla    rejime    direnmeye    karar    verdi:    Komünistler,    Sosyal    Demokratlar,    Katolikler,    Protestanlar,    Quakerlar    ve    Yehova    Şahitleri, öğretmenler,    küçük    esnaf,    Prusyalı    aristokratlar,    rahipler,    subaylar,    fabrika    işçileri,    anneler,    büyükbabalar...    Her    biri    on    iki    yıldan    fazla sürmeyecek    ancak    milyonlarca    hayata    mal    olacak    bu    süre    boyunca    her    gün    hayatını    tehlikeye    attı. İşçi    ve    aristokratlar,    komünist    ve    muhafazakârlar,    kadın    ve    erkekler,    genç    ve    yaşlılar    arasından    mümkün    olduğunca    geniş    bir    seçim yaparak    altı    kişide    karar    kıldım.    …    Kitap    boyunca    iç    içe    geçen    hikâyeleri,    her    birinin    Nazi    tarihinin    büyük    olaylarını    kendi    küçük hayatlarında    nasıl    deneyimlediklerini    anlatıyor.    Hepsi    de    iyi    Almanlardı.” Catrine Clay