Mantık, düşünmede zihni hatadan koruyan, mantıklı düşünmenin yani doğru veya tutarlı düşünmenin kurallarını, ölçütlerini ve yasalarını ortaya koyan alet yahut bilim olarak tanımlanır. O, akıl yürütmelerin doğru veya düzgün olup olmadığını denetleyebilmeyi sağlayan yöntemler sunar. Doğru sonuçlar çıkarmayı ve geçerli akıl yürütmelerde bulunmayı öğretir. Başka bir ifadeyle bir yargıdan/hükümden başka bir yargı/hüküm ya da sonucun nasıl çıkarılacağının yol ve yöntemini gösterir.
İslâm mantıkçıları tarafından bütün ilimlerin doğruluğunu kontrol eden bir teraziye benzetilen mantık doğru tanımı yanlış tanımdan, doğru kıyası yanlış kıyastan, kesinlik ifade eden bilgileri, kesinlik ifade etmeyen bilgilerden yani doğru bilgiyi yanlış bilgiden, geçerli çıkarımı geçersiz çıkarımdan ayıran bir alet ve bilim kabul edilir. Nasıl ki bir şeyin ağır olanı hafif olanından terazide tartılmadan ayırt edilemezse mantık ölçüsüne vurulmadan bir şeyin doğru olanı yanlış olanından ayırt edilemez.