Kitaba ismini de veren “Kadınlar Saltanatı Dönemi” ilk kez Ahmed Refik tarafından kullanılmıştır. Buna göre, Kanunî döneminden itibaren haseki sultan ve valide sultanlar, 17. yüzyılın son çeyreğine kadar devlet idaresinde mutlak hakim olmuşlardır. Valide sultanlardan kimileri vezirler veya kara ağalar ile iş birliği yapmış, kimileri de zorba komutanlarla iktidarı paylaşmışlardır. Saltanat makamında oturan zayıf iradeli padişahlar ise kendi âleminde günlerini geçirmişlerdir.
Hürrem ile başlayıp bir asırdan fazla devam eden bu dönemde, haseki sultan ve valide sultan olanlar hep cariye olarak saraya alınanlardır. Köyünde tarlası ve bahçesiyle uğraşırken veya bir deniz baskınında esir edilen ve kaderin sevkiyle saraya girip rüyada bile hayal edemeyeceği imkânlara kavuşan bu cariyelerin; hem saltanat hem de para hırsları, önü alınamayacak ölçüde büyük olmuş ve devlete çok zarar vermiştir.
