9 Eylül 1922 tarihi; özgürlüğü ve bağımsızlığı için yola çıkan Türk Ulusu`nun Mustafa Kemal`in gösterdiği hedef doğrultusunda, zaferle taçlandırdığı bir gün olması nedeniyle Türk Ulusal Bağımsızlık Savaşı`nda özel bir yere sahiptir...

İşte bu önemli olayın, Türk Ordusu`nun İzmir`i yeniden ele geçirişinin hemen dört gün sonrasında, 13 Eylül 1922`de meydana gelen ve yabancı kaynaklarda `Büyük İzmir Yangını` (Great Fire of Smyrna) olarak adlandırılan felaket, İzmir`in tüm ekonomik, sosyolojik ve fiziksel görüntüsünü değiştirmiştir. İzmir`in Türk ve Yahudi mahalleleri dışındaki üçte ikisinin yanması ile sonuçlanan bu olayın ne şekilde başladığı ve yangının sorumluluğunun kime ait olduğu günümüzde bile tartışılan, üzerinde incelemeler yapılan bir konudur. Bu konuda Amerikan arşiv belgeleri, Fransız kaynakları ve basını ile İngiliz basını araştırmacılar tarafından incelenerek soru işaretlerine yanıt aranmıştır.

Bu çalışmada; dönemin Amerikan kaynakları ve basını temel alınarak incelenmiş ve `İzmir Yangını`nın ayrıntıları ile birlikte yangın sonrası İzmir`in ve mültecilerin durumunun Amerika tarafından ne şekilde gözlemlendiğine ışık tutulmaya çalışılmıştır.