Türkiye’de muhtarlık, toplumsal yapı içerisinde tarihsel süreçte oluşmuş ve kendisine güçlü bir yer edinmiştir. Muhtarlık, toplumsal yapının tabanında, topluma en yakın yönetim yapılanmalarının içinde ortaya çıkmıştır. Muhtar, önce kentsel yerleşimlerin en alt yönetim kademesi olan mahalle yönetiminin başında, akabinde kırsal yerleşimlerde köy yönetiminin başında yer almaya başlamıştır.

Bu çalışma, muhtarlık üzerine dolayısıyla köy ve mahalle idareleri üzerine odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, bu idarelerin tarihsel süreçte gelişimlerini inceleyerek günümüzdeki durumlarını ve etkililiklerini analiz etmektir. Çalışma, Türkiye’de tarihsel süreçte köy ve mahalle idarelerinin yönetimi ile muhtarlık kurumunun görev, yetki ve sorumluluklarını mevzuat üzerinden ele almaktadır. Böylece, sosyoekonomik gelişmelere bağlı olarak değişimlerin izi sürülmektedir.

Bu çalışmada köy yönetimi ve mahalle yönetimi ayrı başlıklar altında ele alınmakla birlikte, her ikisinin de ortak ele alındığı başlıklar da bulunmaktadır. Köy ve mahallenin yönetim organlarının görev, sorumluluk, hak ve yetkilerine ilişkin değerlendirmelerde ağırlıklı olarak mevzuat ve hukuki analizler esas alınmıştır. Ancak çalışmanın bütününde, farklı bakış açılarıyla da analizler yapılmıştır.