İbnülemin Mahmud Kemal’in bir kıt‘ası ile na‘ti üzerine Hüseyin Vassaf’ın kaleme aldığı şerhler olan Feyzü’l-Kemal ve Miratü’l-Kemal, birbirlerine yaslanan muhtevaları dolayısı ile aynı kitap içinde yer aldı. Tevhid ilmine dair dakik bahisleri içeren Feyzü’l-Kemal ile hakikat-i muhamme- diyyeden muhabbet-i muhammediyyeye kadar geniş bir yelpazede pek çok meseleye bünyesinde yer veren Mir’atü’l-kemal bu yayın ile günümüz imlasına aktarıldı.

Tasavvuf tarihçiliği, müellifliği, şairliği, sufîliği başta olmak üzere muhtelif yönleri ile yakın dönemin tebarüz etmiş simaları arasına giren Hüseyin Vassaf’ın tasavvufa dair pek çok bilgi ve belgeyi derleyip toparlayan yönü, nefis üslubu, şarih kimliği İbnülemin’in manzumeleri etrafında bir kere daha kendini aşikar etme imkanı buldu. Kısacık iki manzumenin ne kadar büyük bir dünyanın sırlarına aralanacak köprü olabileceğini pratik olarak bizlere talim eden Vassaf, Türkçe tasavvufi şerh edebiyatının yakın tarihteki oldukça seçkin numuneleri ile sahip olduğumuz zenginlikleri bizlere bir kere daha hatırlatıyor. *Mazi ile alakamızı yeniden tesis edeceğimiz* bir vadide gezinerek bize yol-yordam öğretiyor.

Şerhlerin kültürel ve irfani mirasımıza nasıl taşıyıcılık ettiğini bizzat görmek ve içerdikleri hakikatlerle yüzyüze gelmek isteyenler için Vassaf’ın şerhleri hayli zengin çağrışımlar içeriyor.