Sosyoloji, sosyal varlığı anlamaya yönelen bir bilimdir. Toplumun nesnel gerçekliğini araştırdığı kadar metafizik boyutunu da araştırır. Müslüman toplumların gerçekliği, sosyolojinin en önemli ilgi alanlarından biridir. Bu toplumlarda tasavvufun özel bir yeri vardır. Tasavvuf, hem toplumun nesnel gerçeklik alanını hem de metafizik alanını kapsar. Sosyal varlığın nesnel ve ontolojik yönlerini beraber kavramaya çalışan bir araştırma konusudur. Bu bağlamda sosyoloji, tasavvufun sosyal varlık yönlerini araştırırken toplumun hem nesnel hem de ontolojik yönünü birlikte gözleme (müşahade) imkânı sunar.

Tasavvuf sosyolojisi, maneviyatın toplumsal varoluşunu yorumlar. İslam toplumlarında tasavvufun oluşumunu, hareketlerini, söylemlerini ve kurumlarını araştırır. Tasavvufun nasıl bir toplum bilinci geliştirdiğini ve yine nasıl bir uygulama ortaya koyduğunu keşfetmeye çalışır. Toplumun ahlaki, ruhsal ve inanç kimliğiyle biçimlenmesini gözlemler.

Bu çalışmada, İslam toplumlarında tasavvufun taşıdığı işlevleri ve anlamları göstermeye çalışıyoruz. Tasavvufu, sosyolojik muhayyile içinde kavramaya yöneliyoruz. Sufî sosyoloji üzerine bir perspektif geliştirmenin ve keşfetmenin peşine düşüyoruz.