Nikolay F. Bugay
II. Dünya savaşı öncesi ve sürecinde J. Stalin`e ait kulak, repressia, ukaz kararlarıyla birçok insan grubu Türkistan bozkırına ve Sibirya`nın derin ormanlıklarında sürgün kamplarına mahkûm edilmişlerdir. Bu sürgün kamplarına her gruptan insan katılmıştır, bunlar; siyasi muhalifler, ideolojik hasımlar, şüpheli parti elemanları, suçlu bulunan ordu mensupları, kulaklar, itibardan düşmüş sınıfların mensupları, sadakatsizlik yapma olasılığı olduğu düşünülen kişiler, düşman kabul edilen etnik grup elemanları, tüm din adamları, hatta adı geçen kişilerin aile bireyleridir. Baskı, şiddet, zulüm eşliğinde yaşanan sürgünler ailelerin zihin ve duygu dünyasında derin yaralar açmıştır. Dünyanın farklı bölgelerine savrulan bu insanlar bugün yabancı, garip, öteki, sığınmacı, göçmen gibi değişik adlar almışlardır. Rusça`dan çevrilen Sovyet Arşivlerine Göre Ahıskalı Türklerin Sürgünü kitabı Stalinist yönetim biçiminin sonuçları hakkında bilgi verdiği gibi, Ahıska sürgününe ait temel belgeleri de içermektedir. Bu kitabın gerek Ahıska araştırmaları gerekse soğuk savaş dönemi araştırmalarını daha da ileri götüreceği düşünülmektedir.