Kültür, sanat, dil, edebiyat, sözlük ve ansiklopedi gibi daha birçok alanda önemli eserler kaleme almış olan Şemsettin Sami’nin karanlıkta kalan ve dolayısıyla bugünkü Türk okurunun istifade edemediği bakir bir alan, hiç kuşkusuz süreli yayınlarda çıkmış son derece ciddi ve etraflı dil ve edebiyat yazılarıdır. Hafta, Sabah gibi dönemin önemli dergi ve gazetelerinde çıkan bu yazılarında Ş. Sami, bir yanda genel olarak dil, Türk dili, "Osmanlıca" - Türkçe, sadeleşme gibi sorunları ele alarak tartışır. Bunlar gerçekten de kayda değer ve önemli tartışmalardır. Özellikle Türkçe üzerine giriştiği faaliyetiyle o, daha sonra Ömer Seyfettin’lerin başlatacağı planlı ve programlı sade Türkçe hareketinin bir ön hazırlığı veya provasını yapar. Öte yanda ise şiir ve edebiyat kavramı üzerine düşünceleri, Divan edebiyatına yönelttiği eleştirileri ve özellikle cephesi belli bir taraftar olarak kurulmakta olan yeni Türk edebiyatı üzerine neler düşündüğünü, yine söz konusu yazılarında açıkça ortaya koyar. Elinizdeki kitap, onun söz konusu yazılarını ilk kez toplu bir şekilde gün yüzüne çıkardığı gibi bunlar üzerine de etraflı bir incelemeyi sunmaktadır.