Osmanlının modernleşme faaliyetlerinin yoğunlaştığı bir dönem olan 19. Yüzyıl ile ilgili, bu dönemi anlamamızı ve yorumlayabilmemizi sağlayan birçok esere, arşiv belgesine, hatırata ve benzer kaynaklara sahibiz. Bu durum, tarihçiler başta olmak üzere farklı disiplinlerle uğraşan ilim adamları tarafından 19. Yüzyılın yoğun olarak çalışılmasına sebebiyet vermiştir. Bununla birlikte, çalışma konularının genişliği, konuların birbiriyle çok yönlü irtibatları, yaşanan değişim ve dönüşümlerin hızı ve sayısının fazla oluşu gibi sebeplerden dolayı, dönemin ilim ve fikir hayatı hakkındaki çalışmaların henüz yeterli seviyede olduğunu söylemek maalesef mümkün değildir. Osmanlı’nın ilim ve fikir hayatı hakkındaki çalışmaların yalnız 19. Yüzyıl ile ilgili değil önceki yüzyıllar için de yeterli seviyede olmadığını söylemek mümkündür.

Bu alandaki çalışmalara bir katkı sağlamak amacıyla, 2014 yılından itibaren İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi tarafından “Sahn-ı Seman’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası: Âlimler, Müesseseler ve Fikrî Eserler” başlıklı bir sempozyum dizisine başlandı. Sırasıyla “İstanbul’un Fethinden Süleymaniye Medreselerinin Kuruluşuna” (2014),“16. Yüzyıl” (2015), “17. Yüzyıl” (2016) ve “18. Yüzyıl” (2017) alt başlıkları ile 4 sempozyum gerçekleştirildi. Bu sempozyumlarda sunulan tebliğler editöryal süreçten geçirilerek kitaplaştırıldı. 16. Yüzyıl , 17. Yüzyıl ve 18. Yüzyıl sempozyum kitaplarının basımını üstlenen Zeytinburnu Belediyesi’ne müteşekkiriz.

Elinizdeki kitap, bu sempozyum serisinin 20-21 Aralık 2018 tarihlerinde gerçekleştirilen “19. Yüzyıl” alt başlıklı beşincisinde sunulan tebliğlerden oluşmaktadır.