Ömer Hayyam 11. yüzyılın ilk yarısında, bazı kaynaklara göre 1040, bazı kaynaklara göre 1044 yılında Horasan`ın Nişabur kentinde dünyaya gelmiştir. Doğum yerinin Nişabur değil de Şemsad adlı bir köy olduğu da söylenmektedir. Ancak, doğum yeri neresi olursa olsun gençlik yıllarının Nişabur`da geçtiği muhakkaktır. Ömer Hayyam`ın babası İbrahim, Nişabur`da çadırcılıkla uğraşıyordu. Ömer yaşadığı zamanın adetleri üzerine kendisine bir mahlas almak zorundaydı.

O dönemlerdeki şairler Firdevsi, Enveri, Asumani, Berki gibi görkemli mahlaslar alırken Ömer, babasının işi gereği "Çadırcı" anlamına gelen "Hayyam" mahlasını aldı. Bu mahlas Ömer Hayyam`ın maddeye ve gösterişe önem vermeyişinin bir göstergesi olarak da düşünülebilir. Ancak, Ömer Hayyam`ın çadırcılık sanatı ile uğraştığına dair hiçbir işaret bulunmamaktadır. Almış olduğu eğitim ve terbiye, tahsil zamanını çadırcılıkla geçirmiş bir kimsenin kazanabileceği eğitim ve terbiye değildir.