2010 sonunda Tunus’ta başlayan ve hemen hemen bütün bölgeye yayılan Arap Baharı İsyanları beklenenden çok daha uzun sürdü. Arap Baharı süreci belki istenilen başarıyı gösterememiş olsa da Merkezî İslam coğrafyasında önemli değişikliklere ve bölünmelere sebep oldu. Özellikle 2021 yılından itibaren bölgede de facto bir konsolidasyondan söz edilebilir. 07 Ekim 2023 sonrası başlayan ve hâlâ devam etmekte olan İsrail’in Gazze’de uyguladığı soykırıma varan politikalar, Arap Baharı sürecinin sönmeye yüz tutmakta olan korlarını yeniden tutuşturdu. Her iki süreç de devam ediyor ve nereye evrileceği netleşmiş değil. Ancak İbn Haldun’un çok veciz bir şekilde ifade ettiği gibi “Geçmiş, geleceğe suyun suya benzediğinden daha fazla benzer”. Umarım bu yazılar da bölgeyle ilgilenenlere bir ufuk açar ve yeni sorular sormalarına sebep olur.