Bazı toplumların gelişmesindeki en önemli etkenlerden birinin inisiyatif olduğu ileri sürülmektedir. Gelişmemiş ülkelerde çalışanlar ve yöneticiler, iş ortamında yalnızca kendilerine yüklenen sorumlulukları, ne eksik ne de fazla biçimde, yerine getirmeye çalışırken; gelişmiş ülkelerde çalışan ve yöneticiler, işlerini yapmanın daha etkili yolları olup olmadığını araştırmakla, proaktif bir yaklaşımla gelecekte önlerine çıkabilecek engel ve fırsatlar için hazırlanmaktadır. Aynı zamanda bu çalışan ve yöneticiler, amaçlarını gerçekleştirirken önelerine çıkan ilk engelde pet etme yoluna gitmemekte, ısrarcı biçimde maçlarına ulaşmanın yeni yollarını aramaktadır. Araştırmalar, inisiyatif alan çalışan ve yöneticilerin bulunduğu örgütlerin diğerlerine göre daha etkili olduğunu göstermektedir.

Günümüzde benzer olanaklara sahip okullar, hastaneler, işletmeler, fabrikalar ve benzerleri arasında gözlenen farklılaşmanın önemli kaynaklarından biri de bu örgütlerin çalışan ve yöneticilerinin inisiyatif alma ya da almama yaklaşımlarıdır. örneğin, kimi okullarımız bürokrasinin rutini içinde günü kurtarmaya çalışırken, bu okullardan çok farklı olanaklara sahip olmayan kimi okullarımız, çevreyle etkin işbirliği, eğitim-öğretimin niteliğinin ve etkililiğinin arttırılması, öğrencilerin çağdaş birer dünya vatandaşı olması gibi konularında kendilerine üst düzey hedefler koyup bunları gerçekleştirmek. Böylesi örnekler, kamu ve özel olmak üzere diğer örgütler için de verilebilir. Bu kitapta, bahsedilen bu farklılaşmanın kaynağını oluşturduğu düşünülen inisiyatif alma davranışı; çalışan, yönetici ve örgüt bağlamında ayrıntılı biçimde tartışılmıştır.