Hasan-ı Basrî • Süfyan-ı Sevrî • Malik bin Dinar • Seleme bin Dinar • Abdullah bin Mübarek • Ömer bin Abdulaziz • İbrahim bin Edhem • Haris el-Muhasibî • Fudayl bin İyaz • İmam Şafiî • İmam Gazālî • Cüneyd-i Bağdadi • Ahmed bin Hanbel • Abdulkadir Geylani • Ebu Süleyman ed-Daranî • İbn Kayyim el-Cevziyye • İmam Zeynel Abidin • İbn Teymiyye • İmam Evzaî • İbnü`l Cevzî

Âlimler, peygamberlerin vârisleridir. Onlar, ümmete nübüvvetin gerçek anlamını yayarlar. Çünkü onlar, ilim olarak bu mirasın sahipleridir. Onlar, tavır ve davranışlarıyla da bunu açıklarlar. Onlar, ümmetin hayatındaki en etkili faktörlerdir.

Onlar, Allah’a çağırırlar. Onlar, Allah’ın kulları için eğitim ve terbiye işini gerçekleştirirler.

Onlar, Allah’ın hükümlerini, emirlerini ve yasaklarını açıklayan davetçilerdir…

Onlar, bu hükümlerin uygulanmasının doğruluğunu gözeten eğitimcilerdir. Emrederler, yasaklarlar ve gidişatı düzeltirler.

Bu meşhur âlimlerden birçoğu gelip geçti. Geriye onların, hayatlarına dair toplanmış ve korunmuş sözleri, haberleri, tecrübeleri ve nasihatleri kaldı.

Güzel sözler, insanların tavır ve davranışlarını doğrultmada, onları dosdoğru yola ulaştırmada en etkili araçlardandır. Günahkâr ya da kusurlu nice kimse vardır ki, onun işittiği bu güzel söz yolunu ve yönünü değiştirmede bir sebep olur… Bu güzel sözlerin, birçok güzel sonucu vardır.

Bundan dolayı âlim kimse, insanlar arasında nübüvvete ulaştıran kimsedir. Bundan dolayı âlimler, peygamberlerin varisleridir. Onlar, hak yol üzerindeki ümmetin önderleridir. Tavır ve davranışları, nasihatleri ile, yoldaki işaretler olurlar. Bu nasihatlerin etkisinin genişliği ve etkisinden dolayı bu sözler ve nasihatler, rekâik ve edeb kitaplarında yer almaktadır. Bu güzel sözlere ulaşmak ise çaba ve zaman ister.

Bu çalışmamda her âlimin nasihatlerini toplamaya çalıştım. Onu ulaşılması ve faydalanılması kolay bir şekilde hazırladım. Çünkü onda hastalıklarımızdan çoğunun devası vardır. Bunlardan nice cümle vardır ki, günahkâr birinin kulağına düşecek olsa onun kurtuluşunun sebebi olur. Tüm bunlarda hayır vardır.

Her nasihat veya hikmet için onun bir bölümüne işaret eden bir başlık koydum ki, okuyucu için kolay olsun. Konulara göre düzenlemek istemedim. Çünkü renklilik, okuyucuyu harekete geçirir ve onu sıkılmaktan uzak tutar.

Kendim ve müslüman kardeşlerim için istediğim, Allah’tan okuduklarımızdan bizi faydalandırması ve bunun amele sevk etmesidir. Sadece aleyhimize dönecek bir okuma olmamasıdır. Bu çalışmayı ve bütün amellerimizi kendisi için samimi kılmasını dilerim. Salât ve selâm, efendimiz Muhammed’edir (s.a.v). Dualarımızın sonu, âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamddır.

Salih Ahmed eş-Şâmî