... "1950 Öncesi"nin ilk kitabı, işte, Kemal Tahir`in bu ilk edebiyat atılımlarını yaptığı dönemlerde tuttuğu şiir defterleri ile arkadaşı Ziya İlhan`a yazdığı mektupları ve 1940`lı yıllarda da çeşitli cezaevlerinde yatarken sürdürdüğü şiir çalışmalarını bir araya getiriyor. İşin ilginci, Nazım Hikmet ile birlikte Çankırı Cezaevi`nde yatmakta olduğu 1940`lar başlarında, Kemal Tahir`in şiiri bırakıp romana yönelme tasarısına Nazım`ın bile karşı çıkarak, sanatçıyı caydırmaya çalışmasıydı; ta ki, Kemal Tahir`in "Göl İnsanları"ndaki ilk dört öyküsünü görünceye kadar...
"Şiirler ve Ziya İlhan`a Mektuplar" salt şair Kemal Tahir`i ortaya koymakla yetinmiyor; mektupları aracılığıyla, ünlü yazarın 1933-1938 döneminin Türk şiir ve edebiyat ortamıyla ilgili düşünce, çaba ve değerlendirmelerini de ilk kez gün ışığına çıkarıyor.