*[Yazarların] en kötü suçları, kitaplarında, tarihsel süreçte kazananlarla işbirliği yapmayıp, aksine kaybedenlerin, anlatacak çok şeyi olduğu halde bir türlü söz alamayanların bir kenarda durduğu yerlerde dolaşmaktan keyif almalarıdır.*

Auschwitz uygarlık tarihinde bir kopuş ve onulmaz bir kırılma noktasıydı. Günter Grass, 1999’da yaptığı Nobel Edebiyat Ödülü konuşmasında, Adorno’nun o ünlü *Auschwitz’ten sonra şiir yazmak barbarcadır* uyarısının etrafından nasıl dolandığını anlatıyor: *Neyse, biz yine de yazdık.*