20. yüzyılın başlarında kendini yetiştiren genç kuşağın en büyük kaygısı, çökmekte olan imparatorluğu kurtarmaktı. Bu fedakâr kuşak, kaçınılmaz olan bu süreci durduramadı. Fakat mücadele azminden kopmayarak, Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasi enkazından milli bir onur taşıyan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kurmayı başardı. Mustafa Kemal’in liderliğindeki bu kadro, bu onurlu mücadeleden sonra Çağdaş Türkiye’yi oluşturmanın gayreti içerisine girdi. Bu ideal, ancak müspet bilimin uygulayacağı eğitimle gerçekleşebilirdi.

Mustafa Reşit Tarakçıoğlu bu idealizmin neferlerinden biridir. O, Milli Mücadele döneminde Trabzon özelinde bir toplum önderi olarak Cumhuriyet’in kuruluş ve yapılandırılma sürecinde Türkiye genelinde bir eğitimci olarak üzerine düşen görevi yerine getiren biridir. Özellikle 1930’lu yıllar boyunca Üçüncü Umum Müfettişlik Maarif Müşavirliği sırasında bütün enerjisini, Trabzon, Erzurum, Gümüşhane, Kars, Artvin, Ağrı ve Erzincan illerinde millî ve çağdaş Türk eğitim sisteminin altyapısını kurmak için sarf etmiştir.

1946-1960 yılları arasında ise, taşıdığı idealizmi siyaset kurumu aracılığıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Trabzon milletvekili sıfatıyla sürdürmeye çalışmıştır. Bu dönemde, Atatürk’ten aldığı ilhamla, Ankara’nın doğusundaki ilk üniversite olan Karadeniz Teknik Üniversitesi’nin kuruluş kanununu hazırlaması (1955), onun eğitimciliğinin ve idealizminin en zirve noktasıdır.

Elinizdeki bu kitap, yalnızca bir biyografiyi değil, aynı zamanda Cumhuriyet döneminin siyaset, eğitim, kültür ve cemiyet hayatına ilişkin bir kesitini de okurlarına sunmaktadır.