Tercüman-ı Hakikat gazetesinde 20 Mart 1891`de tefrika edildikten sonra aynı yıl kitap halinde yayınlanan Müşahedat, konu ve teknik bakımından, Ahmed Mithat`ın öteki romanlarından farklıdır. `Bir Takip`, `Bir Tacir Çırağı` , `Antuan Kolaryo` , `Seyyit Mehmet Numan` , `Müşkülat-ı Muğlaka` , `Cehl ve Acz` , `İnkişaf-ı Esrar` başlıklı sekiz bölümden meydana gelen romanın bir başka özelliği, yayınlandığı yıllarda sanat çevrelerinde yapılan romantizm - natüralizm tartışmalarına yeni bir yorum getirme gayretinde aranmalıdır.