Hurşit Baran Mendeş’in yazdığı Kürt müziğinin en çok tanınan kadın sanatçılarından Meryem Xan’ın hayatı, sanatı ve şarkılarını konu alan kitap yayımlandı.
Kürt kültürü sözlü bir kültür, Kürtler iyi anlatıcı ancak kayıt olmayınca normal bir bilgiye ulaşmak da çok zor olabiliyor. 1904 doğumlu, Kürdistan’ın en iyi seslerinden birinin doğduğu yeri belirlemek bile neredeyse arkeolojik bir kazı kadar çaba ve özen gerektiriyor.
Kürt müziğinin en orijinal ses ve yorumcularından biri olan Meryem Xan’ın hayatı da şarkılarındaki hikayeler gibi gizemlidir. En çok dinlenen ve tanınan kadın sanatçıların başında gelen Meryem Xan’a ilişkin bildiklerimiz çok sınırlıdır. Gazeteci Hurşit Baran Mendeş uzun bir dönem Tur Abdin ve Botan’da sanatçının izini sürdü, doğduğu ve evlenip yerleştiği köyleri gördü, uzak-yakın akrabalarıyla sohbetler etti ve hayatı üzerindeki sis perdesini aralamaya çalıştı.
Meryem Xan Botan’dan Dicle üzerinde bir salla Musul’a gider. Orda Arap bir pilotla evlenir, mutlu bir hayat kurar, arada yakınları ziyarete gider. Pilot eşi sonraları bir uçak kazasında ölür, o da Bağdat’a gider, oraya yerleşir ve plaklar çıkarmaya başlar.
Bu kitabın Meryem Xan ve diğer sanatçılarla ilgili yeni çalışmaları teşvik etmesini umuyoruz.