Ahlâk, nefsin hâlidir. Nefsini terbiye etmeyen, kusurlarını araştırıp kontrol altına alıp edeplendirmeyen kimse ahlakını arındıramaz.
Ahlakın özü, şehvâni ve gazap nefsinin boyun eğdirilmesi akıl *nefs-i natıkasını* kuvvetlendirmesidir.
Kemal derecesine ulaşmak isteyen kimse, nefsini bütün insanları sevmeye, muhabet beslemeye alıştırmalıdır. İlahi kudret süsü hepsinde mevcuttur. Her birinde ayrı ayrı vardır. O da akıl nefsidir. İnsan bu nefisle insan olmuştur. İnsanın iki cüzünün, yani ruh e bedeninin en şerefli parçası akıldır. O bütün insanlarda değişmeyen tek cevherdir.
Bütün insanlar gerçekte birdirler, sadece şahısları farklıdır. Bütün ayıpları karşısında son derce uyanık olmalıdır. Her türlü noksanlığın kendisine sirayet etmesinden sakınmalıdır.
Her fazileti işlemeli, gayeye ermek için çalışmalıdır.
Kemal suretineaşık olmalıdır.
Güzel ahlaktan lezzet almalıdır.
Kötü alışkanlıklar karşısında uyanık bulunmalıdır.
Nefsini arındırmaya önem vermelidir.
Sahi olduğu erdemleri çok görmemelidir.
İşlediği en küçük bir rezilliği dahi büyük görmelidir.
Yüksek rütbeleri küçümsemeli, en yukarı hedefleri dahi azımsamalıdır.
Tamamlığın şu anda bulunduğu yerin ötesinde olduğunu düşünmelidir.
Kemalin en eksik niteliği olduğunu düşünerek daha mükemmel olmaya çalışmalıdır.