Son dönem Osmanlı aydınlarından Mehmet Ali Aynî’nin din ve fel­sefe üzerine görüşlerini tespit etmeye çalıştığımız bu çalışmada önce­likle Aynî’nin hayatı ve yetişmesi üzerine bilgiler vererek onun edebî, felsefî, dinî ve mistik yönünü ortaya koymaya gayret ettik. Daha sonra Tanzimat sonrası dönemde Türkiye’nin genel fikrî yapısına değinmeye çalıştık.

Araştırmamızda Aynî’nin Allah ve varlık anlayışını, bilgi, ahlak, kötülük meselesi ve ölüm gibi konulardaki düşüncelerini kendi eserle­rinden faydalanarak ortaya koymayı hedefledik. Bunu yaparken bir Din Felsefecisi bakışı ve tavrı ile bulgularımızı ortaya koymaya dikkat ettik.