Doğru düşünmeyi konu olarak ele alan mantık, doğru düşünmenin ve (tutarlı) akıl yürütmelerde bulunmanın şartlarını, kurallarını ve biçimini tespit eder. Genellikle üç türlü akıl yürütmeden bahsedilir. Tümdengelim (ta’lîl), tümevarım (istikrâ) ve analoji (temsîl). Klasik mantığın en çok önem verdiği akıl yürütme tümdengelimdir. Tümdengelimde zihin bir veya birkaç hükümden hareket ederek zorunlu bir sonuca varır. Kıyas, tümdengelimin en mükemmel şekli olarak kabul edilir.