Osmanlı devlet ve toplum yapısının 16. asrın ikinci yarısından başlayarak klâsik düzenden farklı bir yöne evrildiği tesbiti, esas itibariyle bizzat dönemin Osmanlı aydınları tarafından da yapılmıştır. Osmanlı devlet adamları ve uleması, özellikle bu asrm son çeyreğinden itibaren kendi devlet ve toplum düzenlerinin bir bozulmaya yüz tuttuğunun, onların ifadesiyle nizam-ı aleme ihtilâl ve reaya ve berayaya infial geldiğinin farkındaydılar. Onlar karşılaştıkları bu gelişmeyi dâire-i adliye ve erkân-ı erbaa gibi ilkelere dayanan Osmanlı devlet ve toplum anlayışı çerçevesinde izaha çalıştılar.Bu kitapta esas olarak Osmanlı yönetici sınıfına mensup kişiler tarafından kaleme alınmış ıslahata müteallik risaleler incelenerek, Osmanlılar`m 16. asır sonları ve 17. asırda karşılaştıkları problemleri nasıl değerlendirdikleri ve bunları çözmek için ne gibi çareler teklif ettikleri ele alınmaktadır.