Bir değerler sistemi olarak İslam, öğretileriyle insan yaşamını topyekûn kuşatır; bireysel ve sosyal yaşamın din içi ve din dışı şeklinde ayrıştırılmasına izin vermez. Nübüvvet, ahiret, güzel ahlak ve bunun uzantısı olan adalet, doğruluk gibi temsil ettiği tüm değerleri, bu değerler üzerinde belirleyici olan tek bir değer etrafında bir araya getirir. İslam’da belirleyici ve İslami öğretilerin adeta alameti farikası olan bu temel değer Allah’ın mutlak birliğine, tekliğine ve her hususta merkeziliğine dair tevhid öğretisidir. İslam’ın varoluşa, evrene, insana ve topluma dair her öğretisi bu temel değer etrafında şekillenir. Bununla insanın yeryüzündeki varlığının sebeb-i hikmetinin farkına varıp bunun idrakinde olması, yegâne ilah ve rab olan Allah’ın iradesi önüne ya da yanına hiçbir iradeyi koymaması/geçirmemesi, kendi yaşamında, içinde yaşadığı toplumda ve evrende ifsat edici olmaması amaçlanır.

İslam’a göre insan, ancak İslam’ın temsil ve tebliğ ettiği bu değerleri yaşamında rehber ve düstur edinmesi durumunda yeryüzündeki var oluşuna yönelik sorumluluğunun gereğini yerine getirmiş olacaktır. Böylelikle İslam bu değerler etrafında bireysel ve kolektif bir bilinç oluşturmayı, insanı ve toplumu buna göre inşa etmeyi hedefler. Bu değerler, insanın kendi iç huzurunu bulması, Rabbiyle ve kendisiyle barışık olması, aynı zamanda tüm mahlukatla ve içinde yaşadığı doğal çevreyle uyum içinde olması amacına yöneliktir. Bu değerler ile şekillenen zihin dünyası ve toplumsal yapı ifsada ve zulme karşı mücadele edecek ve tüm yeryüzünün imar edilmesine yönelik bir ihya hareketine odaklanacaktır.