Namık Kemal, İntibah romanını 1873 - 1876 yılları arasında sürgünde bulunduğu Kıbrıs`taki Magosa Kalesi`nde kaleme almıştır. Amacı, Osmalıca`nın roman yazımına uygun olduğunu göstermektir. Namık Kemal bunu yapmak istemiş ama; özellikle de psikolojik tahliller kısmında dili iyi kullanamamıştır. Yazar, romanına ``Son Pişmanlık`` adını koymuştur. Dönemde yapılan yayınları denetleyen Maarif Vekaleti, romanın başlığını yazara danışmaksızın ``İntibah: Sergüzeşt-i Ali Bey`` (Uyanış: Ali Bey`in macerası) olarak değiştirmiş, bazı kısımları sansürlemiştir. Romanın özgün metni bu nedenle günümüze ulaşmamıştır.

İntibah; Türk Edebiyatı tarihinde ilk edebi roman olarak değerlendirilir. Roman da romantizm akımının etkisi görülür. Özellikle romanın başında yer alan uzun Çamlıca tasviri, romantizm etkisinin örneklerindendir.

Bununla birlikte, roman boyunca Osmanlı kültürüne de sıkça atıf yapılır, her bölümün başında Divan edebiyatı şairlerinden bir beyitin yer alması bu durumun örneklerindendir. Romanın konusu, Türk halk edebiyatının eski meddah hikayalerinden ``Hançerli Hanım``ın öyküsünden esinlenmiştir.