BİRAZ VOLTAİRE BİRAZ FERNEY… İŞTE SİZE VOLNEY
“Çürümüş cemiyetlerden ayrılacağım; ruhun, tokluk yüzünden bozulduğu saraylardan, sefalet yüzünden bayağılaştığı kulübelerden uzaklaşacağım; ıssız yerlere gidip harabeler içinde yaşayacağım. Eski anıtlardan geçmiş zamanların bilgeliğini soracağım; eskiden Asya’da devletlerin azametini, kavimlerin şöhretini meydana getirmiş olan ruhu, mezarların içinden çağıracağım. Yasa kurucularının da kemiklerine: İmparatorlukların ne yüzden yükselip düştüklerini; milletlerin refahını ve felâketlerini doğuran sebepleri; cemiyetlerde barışın, insanların saadetinin hangi ilkelere dayanması gerektiğini soracağım.”
“Muhterislerin dolapları, zengin fesatçıların cömertliği, yoksul işsizlerin paracanlılığı, hatiplerin şarlatanlığı, ahlâksız adamların cüreti, faziletli adamların aczi yüzünden karışan devlet de, demokrasinin bütün mahzurlarının acısını çekti.”

“Birinin gururunu okşadı, bir başkasının kıskançlığını iğneledi, berikinin pintiliğini coşturdu, ötekinin kinini alevledi, herkesin ihtiraslarını uyandırdı; menfaatleri yahut bâtıl fikirleri çarpıştırarak, kin ve ayrılık tohumları ekti.”
“Milletler, vahşi kinlerden ve cahillikten gelen bâtıl fikirlerle parçalandıkları için, hükümetlerin bozukluğuna destek oldular; karşılıklı olarak yardımcılar kullandıkları için de köleliklerini bir kat daha ağırlaştırdılar.”
Dine, ırka, tarihe, sosyoloji ve felsefeye farklı, renkli ve coşkun bir bakış atmak istiyorsanız, Volney’in mutlaka okuyun!