Hicrî ikinci asrın başlarından itibaren İslâm dünyasında etkisini yoğunlaştırmaya başlayan fikrî bunalım, kelâm-ı ilâhî ve dolayısıyla ilm-i ilâhî konularında kamplaşmalara yol açmış; hadis ehli olan ulemâ, Mu’tezile kelâm ekolüyle fikrî ve itikadî çatışmalara girmiştir. Tarihte *Mihne* dönemi olarak anılan ve Abbasî hilâfetinin desteğinde hadis ehline yönelik tam bir sorgulama ve takibe dönüşen çatışma, sonunda hadis ulemasının itibarının iadesiyle neticelenmiştir.

İmam-ı Buhârî’nin bu eseri, kelâm-ı ezelî itikadını reddeden Cehmiyye-Mu’tezile akımına karşı hadis geleneğinin tipik bir müdâfaasını temsil eder.
İslâm düşüncesi tarihinde Sünnî İslâm kelâmının başlıca tezlerine ünlü hadis imamının nasıl katkıda bulunduğu bu eser okunduğunda derinlemesine anlaşılabilecektir.