Şartlı refleks, iyi veya kötü olsun, bütün kalıplaşmış alışkanlıklarımızın köküdür. Size işinizi yaptıran, saatinizi kurduran, öğleyin yemek yemenizi sağlayan, akşam fazla yemek yediren ve yatma zamanında uyumayı isteyen hep bu reflekstir.

Sizin beden davranışlarınızı, yalnız uygarlıkta bulunan durumlarla bağlayan şartlı reflekstir. İnsan ormanda yaşarken davranışlarının giyinme ihtiyacıyla şartlanmasına ihtiyaç yoktu. Sigara içmek için bir arzu ile şartlanmıştı. Sosyal rekabet bir şartlı refklestir. Yanındaki masada oturan arkadaşı terfi etti diye içi içini yemiyor. İşini kaybetmekten korktuğu için midesi ekşimiyor ve hazımsızlığa uğramıyordu. İlkel insan bu şeylerden hiçbirine şartlanmıyordu. İlkel insan sinirlenmiyordu.