Atmosfer, hava ve iklim, iklim fiziği ve iklim değişikliği, hidroloji ve hidroklimatoloji, Yerküre sistemleri, atmosferik çevre, yer, çevre ve atmosfer bilimleri, Türkiye ve Dünya iklimleri vb. gibi konularla ilgilenen bilim alanlarından mesleklerin gereksinimlerini karşılayacak temel bir ders ve kaynak kitap olarak hazırlamış olduğum Genel Klimatoloji: Atmosfer, Hava ve İklimin Temelleri başlıklı kitabımın Birinci Basımı Eylül 2016’da 1000 adet yapılmıştır. Kitap 1 yıl gibi oldukça kısa bir sürede tükenmiş, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında kitabın yine 1000’er adet olmak üzere gözden geçirilmiş 2., 3. ve 4. basımları yapılmıştır. Elinizdeki, kitabımızın bazı bölümleri genişletilerek hazırlanan Güncelleştirilmiş ve Gözden Geçirilmiş Beşinci Basımıdır. Küresel COVID-19 salgınının örgün üniversite eğitiminde neden olduğu kesintilere, ciddi kısıtlamalara ve/ya da sıkıntılara (genel olarak uzaktan-çevrimiçi kapalı-sanal ortamda sözel gerçekleşen ve ödeve dayalı bir sınav sistemi vb. kural ve işleyişleri olan eğitim) karşın, kitabımıza gösterilen bu anlamlı ilgi sevindiricidir.

Kitabın 5. Basımında, 4. Basım sonrası fark ettiğimiz küçük tasarım, yazım ve gramer hatalarının düzeltilmesinin yanı sıra, kitabın gözden geçirilmesi kapsamında hemen her bölümde bazı küçük düzenleme ve değişiklikler de yapıldı. Örneğin, Kitabın bazı büyük değişiklikler yaptığım 2.2 Atmosferin Bileşimi bölümü, 2.2.1 Atmosferdeki Değişmeyen Gazlar ve 2.2.2 Atmosferdeki Değişken Gazlar ve Aerosoller başlıkları altında yeniden yazıldı. 2.2.2.7 Ozon alt bölümü ise oldukça özet bir ozon klimatolojisi bilgisiyle zenginleştirildi. Bunlara ek olarak, 2.3. Atmosferin Dikey Yapısı ve Katmanları bölümünün daha iyi anlaşılması ve konuya ilişkin terim/kavramların standart bir kullanımını sağlamak amacıyla, bölümün en başında Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Standart Atmosferi konusu kısaca ele alındı.

Öncekiler gibi, Genel Klimatoloji kitabının Beşinci Basımı da, “atmosfer, hava ve iklim, iklim fiziği, iklim değişikliği ve atmosferik çevreye ilişkin bugünkü bilgilerimiz kapsamında, çağdaş meteoroloji ve klimatolojinin temellerini lisans ve lisansüstü öğrencilerine ve bu alanlarda çalışan meslek sahiplerine, araştırmacı, uzman ve bilimcilere aktarmayı, bu bilgilerin üç boyutlu tartışılmasını, özümsenmesini, öğrenilmesini ve uygulanmasını sağlamayı hedefler”.

Murat TÜRKEŞ
21 Haziran 2021
Çanakkale

İçindekiler
1. Konu
Atmosfer, Hava ve İklimin İlkeleri
1. Bölüm: Meteoroloji ve Klimatolojiye Giriş
2. Bölüm: Yerküre Sistemi ve Atmosfer
3. Bölüm: Hava, İklim ve İklim Sisteminin İlkeleri
2. Konu
Güneş Işınımı ve Hava Sıcaklığı
4. Bölüm: Güneş ve Yer Işınımı
5. Bölüm: Yerküre’nin Enerji Dengesi ve Isınması
6. Bölüm: Hava Sıcaklığını Denetleyen Etmenler ve Sıcaklığın Ölçülmesi
3. Konu
Hava Basıncı, Atmosfer Dolaşımı ve Rüzgârlar
7. Bölüm: Hava Basıncı ve Ölçülmesi
8. Bölüm: Hava Hareketlerini Oluşturan Kuvvetler
9. Bölüm: Rüzgâr ve Ölçülmesi
10. Bölüm: Yatay ve Dikey Hava Dolaşımı Desenleri
11. Bölüm: Genel Atmosfer Dolaşımı
12. Bölüm: Batı Rüzgârları ve Jet Akımları
13. Bölüm: Bölgesel Ölçekli Dolaşım ve Yerel Rüzgârlar
4. Konu
Hidrolojik Döngü ve Hava Nemi
14. Bölüm: Hidrolojik Döngü ve Klimatolojik Sonuçları
15. Bölüm: Havanın Doyması, Hava Nemi ve Türleri
5. Konu
Atmosferde Adyabatik Sıcaklık Değişmeleri, Kararlılık ve Kararsızlık
16. Bölüm: Adyabatik Sıcaklık Değişmeleri
17. Bölüm: Atmosferde Kararlılık/Kararsızlık ve Meteorolojik Sonuçları
Özel Konu: Yüksek Atmosfer Gözlemleri İçin Kullanılan Logaritmik Diyagramlar: Skew-T Log-P Diyagramı
6. Konu
Bulut, Sis, Yağış Oluşumu ve Çeşitleri
18. Bölüm: Bulutların Oluşumu ve Türleri
19. Bölüm: Sislerin Oluşumu ve Türleri
20. Bölüm: Yağışların Oluşumu ve Türleri
7. Konu
Hava Kütleleri, Cepheler, Siklonlar ve Şiddetli Hava Olayları
21. Bölüm: Hava Kütleleri, Oluşumları ve Türleri
22. Bölüm: Cepheler ve Tanımlayıcı Hava Olayları
23. Bölüm: Orta Enlem Siklon ve Antisiklonları
24. Bölüm: Gökgürültülü Fırtınalar, Hortumlar ve Tropikal Siklonlar
8. Konu
Dünya ve Türkiye İklimleri
25. Bölüm: Dünya’nın ve Türkiye’nin Yağış Klimatolojisi
26. Bölüm: Dünya ve Türkiye İklimlerinin Sınıflandırılması
9. Uygulamalı Özel Konu
Sinoptik Hava Haritaları
27. Bölüm: Hava Haritaları, Çizimi ve Çözümlemesi
Ekler
Ek A- Bilimsel Sayı ve İşaret Sistemi
Ek B- Uluslararası Bilimsel Ölçü Birimleri Sistemi (SI)
Ek C- Bazı Birim Dönüşümleri, Evrensel Sayılar ve Nicelikler
Ek D- Cisimlere Etkiyen Kuvvetler ve Maddenin Temel Özellikleri
Ek E- Sinoptik Meteoroloji Gözlem Kodlarının Açıklanması, İstasyon Modelleri ve Hava Haritalarına İşlenmesi
Kaynaklar
Dizin