Tanzimatla birlikte Türk toplumunda yaşanan çatışma ve değişimler, döneme ait hikâye ve romanlarda ana temaları oluşturur. Devletin ve toplumun yüceltilmesi, Türk toplumunun her bakımdan lâyık olduğu seviyeye ulaşması için sorumluluk duyan Türk aydını, Şinasi`yle birlikte edebiyatta sosyal fayda prensibini benimser; özellikle hikâye ile romanda ilgili tema ve motifler ağırlık kazanır.