Elmalılı’nın tenkitçi ve tahkikçi yönünün açığa çıkarılmasına mâtuf bu çalışmamızda öncelikle Elmalılı’nın hayatını ele alınarak yaşadığı döneme ışık tutmaya çalışılmış, ardından hayatı ve eserleri hakkında gerekli bilgiler sunulmuştur. Esasen çalışmamızın ana konusunu oluşturan İbn Sînâ ve Muhammed Abduh tenkitleri ise detaylı olarak incelenmiştir. Daha sonra ise Elmalılı’nın tefsirinde eleştirdiği ilim adamlarına örneklik teşkil etmesi bakımından Ebû Alî el-Cübbâî, Kadı Abdulcebbâr, İbn Atıyye, İbnü’l-Arabî, Ebû Hayyân, Kazimirski, İsmail Fenni Ertuğrul gibi bazı isimlere yaptığı tenkitlere kısaca değinilmiştir.