Ömrünün son senelerinde yazdığı bu risalede Gazâli, gençlik çağından beri hakikati nasıl araştırdığını, taklidî akîdelerden kurtulup “yakîn” hâsıl etmek için ne yolda çalıştığını açıklamakta ve bedihî bilgilerden bile şüpheye düşecek derecede bu uğurda titizlik ve ifrat gösterdiğini anlatmaktadır. Hakikati araştıranların “İlm-i kelâm âlimleri, Bâtıniye fırkası, filozoflar ve mutasavvıflar” diye dört grupta toplandığını ve bunları teker teker sırayla tetkik ettiğini ifade eden Gazâli, bunların her birini ayrı ayrı ele almakta ve bilhassa felsefe ile Bâtınîlerin mezhebi üzerine etraflıca durarak bunları tahlil ve ağır bir tarzda tenkit etmektedir.