Köy Enstitülerini kuranlar, başta Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç olarak minnetle anmaktayım.

- İsmet İnönü

Tonguç, Türk Eğitiminin Pestalozzi’sidir. İsviçreli Pestalozzi, yoksul ve kimsesiz çocukları okutup eğitmek için çalışmıştı. Tonguç, aynı acıyan ruhla, köylü çocuklarımızı bilginin ışığına kavuşturmak için çabaladı.

 - Hasan Ali Yücel

Ben, bütün uzun hayatımda, İsmail Hakkı Tonguç gibi içten, ateşli anlayışlı bir milliyetçiyi az gördüm.

 - Ahmet Emin Yalman

Sonuna kadar iyi şeylere inanmış insan kadar hiç kimse güçlü değildir, Tonguç Baba kadar da hiç kimse güçlü değildir. Tarihimizin büyük adamlarından biriydi. Aydınlıklarımız onlardan gelir, öyle adamlardan.

 - Yaşar Kemal

Tonguç, sözü düşüncesi ve bütün davranışları birbirine uygun, toplumumuzda az görülen bir kişiydi

 - Aziz Nesin

Tonguç, köye ışık getirmeyi ülkü edinen ve bu dava uğruna canını veren ilk ve tek Türk eğitimcisidir.

 - Azra Erhat