Muhasebenin dönemsellik ilkesi ve tahakkuk esası kavramının bir gereği olarak, işletmelerin sürekliliği kavramı gereğince sınırsız kabul edilen ömürlerinin belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak tespit edilebilmesi için, dönem sonlarında (takvim yılı, özel hesap dönemi) önce işletme varlıkları, alacakları ve borçlarının niteliklerine göre sayılarak, ölçülerek, tartılarak veya mutabakatı yapılarak mevcut miktar ve değerlerinin tesbit edilmesi; tesbit edilen miktar ve tutarlarının hesap bakiyeleri ile karşılaştırılması, uyumsuzluklar durumunda nedenlerinin araştırılarak gerekli ikmal ve düzeltme kayıtlarının yapılması gerekmektedir.

Dönemsellik ilkesinin bir gereği olarak işletmelerin bir dönemle ilgili faaliyet sonuçlarının (kar, zara) tespiti için o döneme ait gelir ve giderlerinin karşılaştırılması gerekmekte ise de, vergi yasalarında ve ilgili diğer yasalarda yapılan düzenlemeler ile dönemsellik ilkesi ve tahakkuk esası ile çelişen şekilde bazı gider ve zararların tahakkuk etikleri dönemde değil ödemelerinin yapıldığı dönemde gider ya da zarar olarak dikkate alınmaları öngörülmektedir.

Bu çalışmamızda önem arz eden işletme varlıkları, alacak ve borçlarının miktar, tutar ve değerlerinin tespiti için dönen sonunda muhasebe ve vergi hukukumuz bakımından yapılacak araştırma ve değerlemeler; bu çalışmamızda yalın ve öz olarak sunulmaya çalışılmıştır.

Uygulamacılar için faydalı olacağı ümit edilmektedir.