Bilindiği üzere Osmanlı döneminde Trabzon Sancağı olarak adlandırılan Doğu Karadeniz bölgesinin tarih ve coğrafyasına dair pek çok araştırma yapılmıştır. Şakir Şevket, Prof. Dr. Osman Turan, Prof. Dr. Faruk Sümer, Mahmut Goloğlu, Ömer Akbulut, Prof. Dr. M. Fahrettin Kırzıoğlu, Prof. Dr. Feridun Emecen gibi araştırmacıların ve hocaların bu bölge ile alâkalı çalışmaları dikkate değer ve ele aldıkları konuları açıklığa kavuşturur niteliktedir. Biz de mensup olduğumuz bu bölgeyle ilgili mütevazı gayretlerle ortaya koyduğumuz bazı çalışmaları -ilk defa neşredilecek altı yazı ile birlikte derli toplu bir şekilde okuyucuya ulaştırmak istedik. Bu haliyle eser Doğu Karadeniz coğrafyasında yer alan Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize illeri "tarihinden bir yaprak" sunmaktadır.