Benlik bilinci ya da bir başka ifadeyle kendini bilmek insanın aslî sorumluluğudur. Mükellef olan kişi kendini bilecek olgunluğa ulaşmış kişidir. Bu halin, nefes alıp verdiği müddetçe insanda bilince ilişip etkin olması, insanın hal ve tavırlarını yönlendirmesi gerekir. “Kendini bilmek” insan onur ve haysiyetine yaraşır eylemlerde bulunmak durumudur. Kendini bilmek, haddini bilmek ile yakın anlamlıdır. Bu açıdan bakıldığında halk dilinde uygunsuz tavır ve davranışlarda bulunan kişi için kullanılan “kendini bilmez” şeklindeki nitelendirme yerini bulan bir ifade olarak değerlendirilebilir. Günümüzde genelde tüm insanların özelde ise Müslüman toplumların birey olma, kendini bilme noktasında ciddi bir zafiyet içinde olduğu görülmektedir. Bu çalışma özellikle din eğitimi süreçlerinde benlik bilinci, kendini bilmek ve birey olma gibi temel kavramların öne çıkartılması yoluyla halihazırda Müslüman toplumlarda karşılaşılan koşulsuz itaat, ahlaki çözülme türünden kimi kronik sorunlara çözüm bulunabileceği yönünde bir iddia içermektedir.