Her evde bulunan olmazsa olmaz yemek tarifleri kimi zaman defterden koparılan bir kâğıt parçasına, bazen küçük bir deftere kaydedilir. Solmuş, yıpranmış, mutfakta çalışılırken lekelenmiş bu tarifler anneden kızına, gelinine aktarılır, giderek zenginleşir. Ailenin mutfak belleğini oluşturan, sayısız kereler denenmiş ve başarısı kuşaklar boyu kanıtlanmış bu tarifler birer Külkedisi’dir. İçerdikleri cevheri aile dışındaki tüketicilerin fark edebilmeleri için onları modern yemek edebiyatının kurallarına uygun bir görünüme ve içeriğe dönüştürmek gerekir.

Damağımdaki Tat, Selanik’te yaşayan bir Osmanlı ailesinin iki kuşak ev hanımlarının 20. yüzyıl başlarından itibaren en özel yemeklerinin tariflerini topladıkları küçük defterin günyüzüne çıkarılmış hâli. Burada yer alan tarifler Osmanlı’nın İstanbul’dan sonar ikinci büyük kozmopolit kentindeki mutfak beğenileri ve çeşnilerini yansıtıyor. Siren Tahtakıran damağında izlerini taşıdığı büyükannelerinin yemekleri üzerinden bizi İmparatorluk Selanik’ine götürüyor. Ailesi aracılığıyla o kentin sanat, kültür ve toplumsal yaşamıyla tanıştırıyor. Öyle ki, sonunda bir dönemi büyüteç altına alan bu kitabın küçük bir tarif defterinden doğduğuna inanmak kolay olmuyor.

Barış içinde birlikte yaşayan Selanik’teki etnik mozaiğin bir dönem ortak mutfağına ayna tutan ve keyifle okunan bu yemek kitabı, iyi bir lezzet envanteri oluşturmasının yanı sıra 20. yüzyıl başlarında Selanik’teki kalburüstü Osmanlı ailelerinin mutfağını tanıtan kalıcı bir belge niteliğinde.

Ahmet Örs
Gazeteci / Yemek Kültürü Yazarı