İnsan insanın kurdudur.
İnsan insana düş kurmayı, düş görmeyi bile zehir edebilir eşi ya da çocuğu olsa bile.
Eğlenmeyi; tekdüze bir köy yaşantısında, kasaba sıkıntısında bir gedik açmayı çok görebilir ana babası bile olsa.
Düşünmesini, düşündüklerini eylemek için harekete geçmesini, kendi kaderini belirlemek istemesini, siyaset yapmasını suç görebilir dostu, hemşerisi, yurttaşı olsa bile.
Geleneklere, göreneklere yaslanarak bir çiçek gibi açmayı, gelin olmayı çok görebilir.
İpsiz sapsız birinin iftirasıyla, yanaşmasıyla sürgüne de gönderebilir, ölüme de insan; insanı.
Bir başkası babasını bile arından öldürebilir herkesin gözü önünde.
Bir çocuğun ölüsünü kaybedebilir, hayat arkadaşını başkasına yeğleyebilir, kıskançlıktan deliye dönebilir, deliye döndürebilir.
İnsan insanı yaftalayabilir, yargılayabilir, suçlayabilir, malını çalabilir, canını alabilir.
Sartre’ın dediği gibi “cehennem diğer insanlardır.”

Hayır, bunların ve beterlerinin, insanın insana edebileceklerinin hepsi oldu, sadece çoktandır söylenmemişti.
Şimdi dilini buldu, dile geldi, alışılmadık bir biçimde anlatıldı; heyecana geldi, gizemini buldu; hüzün oldu, acı doldu; bir kitabın içinde umuda durdu…