İşletmeler belirli amaçları gerçekleştirmek için kurulurlar. Bu amaçların başında ise işletme değerini maksimize etmek gelmektedir. İşletme değerini maksimize etmenin yolu işletmenin sahip olduğu kaynakları etkin kullanmaktan geçmektedir. Bu sebeple işletmeler, kaynaklarının etkin kullanılıp kullanılmadığını belirlemek için sürekli etkinlik ölçümünde bulunurlar.

Etkinlik ölçmede işletmenin rakiplerine göre etkinliği de son derece önemlidir. İşletmelerin göreceli etkinlikleri hesaplanmak için kullanılan analiz yöntemlerinden birisi veri zarflama analizidir. Veri zarflama analizi neticesinde işletme yöneticileri işletmenin sektördeki durumunu görüp ona göre kararlar alabilirken, kredi verenler ve yatırımcılar da bu sonuçlara göre işletme hakkında değerlendirmelerde bulunabilmektedirler.

Yatırımcılar için işletme ile ilgili bir diğer önemli husus işletmenin piyasa değerini etkileyen unsurları bilebilmektir. Bu unsurlar bilindiği zaman yatırımcılar daha sağlıklı kararlar verebilmekte ve birikimlerini arttırabilmektedirler.

Bu çalışmanın amaçlarından birisi, BIST Sınai endeksine kayıtlı işletmelerin göreceli etkinliklerini araştırmaktır. Bunun için etkinlik ölçüm yöntemlerinden veri zarflama analiz yöntemi kullanılmıştır. İkinci bir amacı ise veri zarflama analizi neticesinde elde edilen etkinlik skorlarının işletmenin piyasa değerine etkisini belirlemektir. Bunun için ise panel veri analiz tekniğinden yararlanılmıştır.

Bu çalışma, Türkiye’de etkinlik skorları ile piyasa değeri arasındaki ilişkiyi panel veri analiz yöntemiyle araştıran ilk çalışma olma özelliği taşımaktadır.

- Dr. Öğr. Üyesi Müslüm Polat