Türk edebiyatı tarihine hayaliyun- hakikıyun tartışması olarak geçen, Beşir Fuat`ın Victor Hugo adlı tenkidi monografisinin yayımlanmasından sonra başlayan bir tartışma dikkat çekici birtakım özellikler ihtiva eder. Peki nedir bu özellikler? Öncelikle bu tartışmalar batıdaki şekliyle aynı zamanda meyda gelir. Bu yolla bazı edebi meseleler tartışmaya açılır.
Batı kaynaklı edebi akımların, bizim edebiyatımızda nasıl anlaşıldığı tartışma sayesinde ortaya konur. Aynı zamanda Ara Nesil olarak adlandırılan neslin, bir önceki nesilden farklarını, edebi anlayışlarını da bu tartışmalar sayesinde anlamak mümkündür. Bilindiği gibi Ara Nesil, 1880-1896 tarihleri arasında çeşitli dergiler etrafında bir araya gelmiştir. Bu nesil, yeni akımları ve tartışmaları yakından takip eden bir nesildir. Realizmi yani hakikıyunu hatta artan bir yoğunluk içinde naturalizmi de bilmektedirler.
Fakat her iki akımı da aynı adla adlandırırlar. Beşir Fuat`ın öncülüğünü yaptığı, tanıttığı hatta adını verdiği meslek-i hakikıyun ile Namık Kemal`in ve onun ekolünü devam ettirenlerin mensubu olduğu meslek-i hayaliyun arasında meydana gelen bu tartışmalar, bir hayal veya bir hakikatin peşine takılıp giden sanatkarları tanıyıp anlamamızı sağladığı gibi onlardan etkilenen, hayal-hakikat tezadını eserlerine uygulayan Servet-i Fünün dönemi sanatkarlarını da anlamamız açısından önemlidir. 19. Yüzyılın ikinci yarısında sanatkarlarımızın, batılı edebi akımları nasıl yorumladıklarını, edebi eleştiri anlayışlarını ve edebi meselelere nasıl baktıklarını merak ediyorsanız, bu çalışma size faydalı olacaktır.
