ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı sınavı kapsamında, Eski Türk Dili konusu önemli bir yer tutmaktadır. Eski Türk Dili, Türk dilinin en eski dönemlerini kapsayan bir dil evresidir ve bu dönemdeki dil özellikleri, Orta Türkçe döneminden önceki dil yapılarını gösterir.

Eski Türk Dili’nin Özellikleri:

Zaman Dilimi: Eski Türk Dili, genellikle 7. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar olan dönemi kapsar. Bu dönem, Türklerin Orta Asya’daki yaşamlarından göç etmeye başladıkları zamana kadar olan süreci içerir. Eski Türk Dili, Göktürk ve Uygur devreleri gibi iki ana evrede incelenir.

Yazılı Eserler: Eski Türk Dili`nde yazılmış en bilinen eserler arasında, Orhun Yazıtları ve Köktürk Yazıtları yer alır. Bu yazıtlar, Türk dilinin ilk yazılı belgeleri olup, dil bilgisi ve sözlük açısından önemli veriler sunmaktadır. Uygur dönemi ise, özellikle dini metinlerin (Budist, Maniheist ve Hristiyan) yazıldığı dönemdir.

Dil Yapısı ve Gramer:

Varlık Durumu: Eski Türkçe’de isimler ve fiillerde zaman, kişi, kip ekleri belirgin şekilde kullanılmıştır.
Eklemeli Dil: Türk dili, eklemeli bir dil olup, Eski Türk Dili’nde de kelimeler köklerine ekler getirilerek türetilmiştir. Bu durum, dilin zenginliğini ve esneklik gösteren yapısını ortaya koyar.
Harfler ve Alfabe: Eski Türk Dili’nin ilk yazılı metinlerinde kullanılan alfabeler, Göktürk alfabesi ve Uygur alfabesi gibi özgün yazı sistemlerine dayanır.
Ses Özellikleri: Eski Türk Dili’nde, ses uyumu ve ünlü değişiklikleri gibi özellikler, Türkçedeki ses yapısını belirleyen temel faktörlerdendir. Eski Türkçe’de, büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu gibi ses uyumu kuralları oldukça belirgindir.

Kelime ve Anlam Yapısı: Eski Türk Dili`nde, kelimeler daha çok birleşik ve türemiş biçimde yer alır. Ayrıca, kelimelerin anlamları zamanla değişiklik gösterebilir. Bu, dilin evrimsel sürecini yansıtır.

Eski Türk Dili`nin Önemi:

Eski Türk Dili, Türk dilinin evrimindeki önemli bir basamaktır ve dilin gelişim sürecini anlamada kritik rol oynar.
Türk milletinin kültürel kimliğinin şekillenmesinde ve edebi mirasının korunmasında temel taşlardan biridir.
Eski Türk Dili`nin incelenmesi, dil bilimciler için Türk dilinin fonolojik, morfolojik, sentaktik yapılarının daha iyi anlaşılmasını sağlar.
Sonuç olarak, Eski Türk Dili, hem dilbilimsel hem de edebiyat açısından Türkçenin temellerine ışık tutan bir dönemdir. Bu dönemdeki dil özellikleri, tarihsel gelişim sürecinde modern Türkçeye nasıl evrildiğini anlamamıza yardımcı olur. Bu nedenle Eski Türk Dili’nin iyi anlaşılması, Türk dilinin ve edebiyatının kökenlerine dair derinlemesine bir bilgi sağlar.