Materyalist düşünce ve ideolojilerin dinlere karşı en güçlü şekilde saldırıya geçtiği dönem 19. asırdır. Hususiyle asrın ikinci yarısı Vulgermateryalizmin yükselişi ve arkasına sığındığı bilimin din karşısında zaferini ilan ettiği dönem olmuştur. Elinizdeki eser; o güne kadar Avrupa insanına bilimin verdikleri ile Katolik kilisesinin verdiklerini karşılaştıran ve artık tüm insanlık için dine ihtiyaç kalmadığına karar veren John William Draper ile konuya farklı bakan Ahmet Midhat Efendi’nin tartışmasını içermektedir.

Draper’in History of the Conflict between Science and Religion adlı kitabını Osmanlıcaya tercüme eden Ahmet Midhat, kendi söyleyeceklerini de ekleyerek karşılıklı konuşma şeklinde yayınlamıştır. Bu eser dönemin özelliklerine uyan bir İslâm savunması örneğidir. Batıdan gelen, hem Katolik kilisesini hem de İslâm’ı ve İslâm Peygamberi’ni hedef alan saldırılara bir tepkidir.

Din-bilim ilişkisi Batıda ve Doğuda aynı aşamalardan mı geçmiştir? Müslümanların tarihsel macerası ile Avrupalıların macerası benzer midir? İslâm ile Hıristiyanlığın bilime yaklaşımları aynı mıdır? Siyaset kurumunun Hıristiyanlığın özü üzerindeki etkileri nasıl gelişmiştir? Bu eserde bunlar gibi birçok sorunun ardından gideceksiniz.

Üzülerek belirtelim ki; gençlerimiz nezdinde yalnızca romancı yönüyle tanınmış olan Ahmet Midhat’ın böyle eserleri olduğu bile bilinmemektedir. Türkiye’de Latin harfleriyle ilk defa yayınlanan bu eserin çok daha fazla sayıda okuyucuya faydalı ve hayırlı olmasını diliyoruz.