Çağının modern silahları ile yürütülen ve 20. asrın en uzun süren şehir kuşatmalarından birine sahne olan Antep Savunması, yüzyılın dikkat çeken direnişleri arasındaki yerini almıştır.
Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’nda yenik sayılması üzerine 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Mütarekesi ile, Anadolu’nun bazı yerleri Fransa, İngiltere, İtalya ve Yunanistan gibi devletlerin işgaline uğramıştır. Anadolu’daki işgaller 1. Dünya Savaşı’nın devamı niteliğindedir. Bu işgal hareketlerine karşı Milli Mücadele’de savaş verilen cephelerden biri de Güney Cephesi’dir.
Güneydoğu Anadolu’nun etkin yerleşim merkezlerinden biri olan Antep, Güney Cephesi’nde önemli olayların geliştiği bir yer olmuştur. Suriye kıtasına olan hâkim konumu ve stratejik mevkii dolayısıyla işgalci güçlerin Mondros Mütarekesi’nden sonra göz diktiği Antep, kuzey-güney, doğu-batı istikametinde jeopolitik bir öneme sahiptir. Şehir, 17 Aralık 1918’de İngilizler tarafından işgal edilmiş, İngilizlerin geri çekilmesi sonucu 29 Ekim 1919 tarihinde de Fransız işgaline uğramıştır.
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşu ile şehirde Fransızlara karşı direniş başlamış, 1 Nisan 1920’de Fransızlara karşı şehir içinde resmen başlayan savaş şehrin açlık yüzünden sukuta erdiği 8 Şubat 1921’e kadar 11 ay 10 gün bil fiil direniş devam etmiştir.
Anteplilerin bu büyük azim ve kararlılığı savunma esnasında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 8 Şubat 1921 tarihinde Gazi’likle taçlandırılmıştır.
Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yürütülen Kurtuluş Savaşı neticesinde Fransızlarla yapılan Ankara Anlaşması üzerine Gaziantep 25 Aralık 1921’de tekrar bağımsızlığına kavuşmuştur.
Gaziantepliler, üç yılı aşkın bir süre, işgalci güçlere karşı koymuşlar, gösterdikleri eşsiz savunmayla da dünyada emsaline az rastlanır bir direniş göstermişlerdir. Canları pahasına vatanlarını korumaya çalışmışlardır.
Antep savunması; bütün ülkenin yaşlı, genç, kadın, erkek, çoluk-çocuk olarak bağımsızlık savaşı verdiği Milli Mücadele içinde, nice kahramanlık öykülerini bünyesinde barındıran bir özelliğe sahiptir. Antepliler, işgalci güçlere karşı koymuşlar, gösterdikleri eşsiz savunmayla da dünyada emsaline az rastlanır bir direniş göstermişlerdir. Antep savunmasında 6317 şehit verilmiştir. Binlerce kişi kahramanca savaşarak gazi olmuştur. Antep savunmasının her aşamasında, bağımsızlık mücadelesinin her karesinde, nice kahramanlık hikayeleri vardır.
2020 yılı Antep savunmasının 100. Yıldönümü itibariyle büyük önem arz etmektedir.
2021 Gaziantep Ajandası, 3 yılı aşkın devam eden Antep savunmasında ortaya çıkan önemli gün ve tarihleri bir kronoloji içinde ortaya koymaktadır.